Banknotların Üzerine Neden “Türkiye Cumhuriyeti” Yazılırken Madeni Paraların Üzerinde “Türkiye Cumhuriyeti” Yazıyor?
Devlete bağlı kurumların isimlerine ve devletin ürettiği eserlere baktığımızda bir noktada “ Türkiye Cumhuriyeti ” tabirini doğal olarak görüyoruz. Bu hem o eserlere kimlik kazandırıyor hem de kurumların devlete olan bağlılığını vurguluyor. Bu kapsamda karakollar, hastaneler, devlet tiyatroları ve devlete bağlıBu cümleyi başka birçok kurumda görüyoruz.
Ancak Merkez Bankası’na Baktığımız zaman bir farklılık, daha doğrusu bir eksiklik görüyoruz. Örneğin hastane isimleri “Türkiye Cumhuriyeti” ile başlarken tam adı “Türkiye Cumhuriyeti” dir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası görüyoruz”. Nedeni kurumun geçmişinde yatmaktadır.
Bu kurum özünde özel bir ortaklık olarak ortaya çıktı.
Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Merkez Bankası kurulurken bağımsızlığa büyük önem verilmiştir. Buradaki bağımsızlık amaç değildi, fiyat istikrarını sağlayacak araçların bağımsızlığını temsil ediyordu. Bu durum TCMB Kanunu’nun dördüncü maddesinde şu şekilde ifade edilmiştir:
Madde 4- (25/4/2001 tarihli ve 4651 sayılı Kanunla değişik şekli) Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka uygulayacağı para politikasını ve fiyat istikrarını sağlamak için kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan belirlemektedir.
Buna göre TCMB internet sitesinde bu isim farklılığını şu şekilde açıklıyor:
Bu farkı kağıt ve madeni paralarda da görüyoruz.
Buradaki fark madeni paraların Hazine Müsteşarlığı bünyesinde işletilmesidir. Darphane ve Pul Matbaası Genel Müdürlüğü üretiyor olmak. Yani “Türkiye Cumhuriyeti…” bir devlet kurumu olarak ve bu vesileyle adından söz ettirmektedir. Kağıt para Merkez Bankası’na bağlıdır. Banknot Matbaası“Türkiye Cumhuriyeti…” ibaresinin basıldığını görüyoruz.
Yani anlayacağız…
kağıt para basmak merkez bankası , diğer devlet kurumlarının aksine devlet idaresine tabi olmadığını belirtmek için bu adı kullanır. Ancak bu noktada unutmamak gerekir ki kurumun amacı devlete bağlı iken araç bakımından kendi yönetimindedir.
